ER GLOORT HOOP

Ik zag een filmpje op het internet waarin een zestal zeilers in de Golf van Californië een kleine walvis redden die verstrikt was geraakt in een opeenhoping van touw en plastic. Urenlang waren ze bezig om het beest te bevrijden. Daarna zwom de walvis weg en maakte een vreugdesprong uit het water.

Als het aan Boyan Slat ligt kunnen meer zeedieren dit in de toekomst doen. Met zijn idee om de immense hoeveelheid plastic uit de oceanen te verwijderen heeft hij niet alleen wereldwijd belangstelling gewekt, ook kan hij rekenen op voldoende financiers om het plan uit te voeren.

Slat (Delft, 1994) is een jongeman die – zwemmend tegen de stroom van deprimerend wereldnieuws in – een verfrissend, kansrijk verhaal neerzet, waar generaties hoop uit kunnen putten. Eindelijk doet er iemand iets waarvan we op korte termijn resultaten zien! Als 16-jarige ging hij duiken in Griekenland en zag meer plastic zakjes in zee dan vis. Hij schreef er op school zijn profielwerkstuk over en bedacht een methode om het plastic uit de oceanen te halen. Cijfers tonen aan dat het hier om een alarmerend probleem gaat. De geschatte hoeveelheid plastic in zee bedraagt 500 miljoen kilo. Elke dag komt er 13000 ton afval bij. Zeestromingen zorgen voor opeenhopingen, waarvan de ergste zich bevindt tussen Californië en Hawaii.

Het plan van Slat bestaat uit het aanbrengen van kilometerslange constructies op het wateroppervlak die het plastic, dat zich voornamelijk in de bovenste drie meter van de zee bevindt, afroomt. Het plastic wordt opgeslagen op platforms die om de paar weken dienen te worden geleegd. Slat gebruikt in zijn systeem de zeestromingen in zijn voordeel. Er zijn vijf grote zeestromingen (zogenaamde ‘gyres’), twee in de Atlantische Oceaan, twee in de Stille Oceaan en een in de Indische Oceaan. Een gyre (vertaling wervelwind) is een cirkelvormige beweging van oceaanwater. Door de installaties op tactische plaatsen aan te brengen, voeren de stromingen het plastic naar de constructie toe. ‘Als de stroming de andere kant op gaat, draaien de systemen mee. Ze gedragen zich precies hetzelfde als het plastic,’ aldus de jonge ondernemer.

Boyan Slat heeft in korte tijd een lange weg afgelegd. Met zijn studie aan de TU Delft stopte hij al snel, toen bleek dat zijn stichting The Ocean Cleanup het aanzien kreeg dat hij verdiende. Nadat in 2013 een presentatie die hij over het project hield explosieve kijkcijfers opleverde, bracht een crowdfunding campagne $2,2 miljoen bijeen. Slat en zijn team gingen aan de slag. Hij reisde de wereld over en sprak met toppolitici. Vooral in Amerika vindt zijn verhaal weerklank. De VS worstelt met plasticproblemen in beide oceanen.

De welbespraakte Slat schuift inmiddels voor interviews aan op de grote podia, iets wat hij jaren ontweek omdat hij belangrijkere zaken te doen had. 'Binnen vijf jaar hebben wij in de Stille Oceaan 50 procent van het afval opgeruimd,’ stelt de optimistisch gestemde Delftenaar.

Ik ben zelden trots op een Nederlander. Voor Boyan Slat maak ik een uitzondering. Wat een opmerkelijk talent heeft deze man. Hij opent deuren, brengt geldstromen op gang en zet de klimaatbesprekingen van wereldleiders weg als zijnde niet meer dan dat: klimaatbesprekingen. En het meest opzienbarend is zijn leeftijd. Geen 70-jarige die ons iets op de mouw speldt, maar een twintiger die oog en hart heeft voor de wereld waarin we leven. Er gloort hoop.