EEN MAN MAAKT HET VERSCHIL
Soms heb je maar één persoon nodig om een verschil te maken. Domenico Lucano, burgemeester van het Zuid-Italiaanse plaatsje Riace, is zo’n man. Vijftien jaar geleden dreigde het middeleeuwse bergdorpje een spookstadje te worden, nadat vele, jonge bewoners wegtrokken en hun heil zochten in het buitenland of in het rijkere noorden van het land. Lucano zag een kans om z’n stadje nieuw leven in te blazen. In 1998 verwelkomde Riace een beperkt aantal buitenlandse migranten en deze mengden zich onder de plaatselijke bevolking.
‘Het was simpel,’ aldus de burgemeester, ‘er waren huizen zonder mensen en mensen zonder huizen.’ Met financiële steun vanuit Rome kregen de migranten onderdak, een opleiding en dankzij een kinderrijke aanwas van de bevolking kon de school openblijven. Vierhonderdenvijftig van de achttienhonderd inwoners zijn immigranten. Ze zijn afkomstig uit twintig niet-Europese landen en maken deel uit van de gemeenschap. De kinderen spreken naast hun moedertaal ook vloeiend Italiaans. Het subsidiebedrag dat per immigrant wordt uitgekeerd is ook nog eens vier keer lager dan de kosten voor accommodatie en onderhoud in de detentiecentra waar de meeste gestrande Afrikanen terecht komen, beweert Lucano.
Riace bevindt zich in de voet van Italië in de regio Calabria, een van de armste streken van het economisch achtergebleven deel van het land. Dit dunbevolkte gebied lijdt al meer dan een eeuw aan een economische achterstand, met hoge emigratiecijfers en dreigende ontvolking tot gevolg.
In 1998 zag Lucano, toen nog leraar, een boot met vluchtelingen landen op een nabijgelegen strand. Hij hielp met onderdak voor de Koerdische migranten en toen hij zes jaar later tot burgemeester werd verkozen, verwezenlijkte hij z’n idealistische ideeën. Domenico Lucano wist voor zijn stadje het tij te keren. En dat was niet altijd makkelijk. ‘Niet iedereen accepteerde de aanwezigheid van zo veel buitenlanders, maar het is nu rustig.’ De media pikte het initiatief van Lucano op en Fortune Magazine plaatste de naam van de Italiaanse burgervader op de lijst van de vijftig grootste leiders.
Helaas wordt in het nieuws van alledag de Jean Valjean-status van deze man overschaduwd door beelden van duizenden vluchtelingen die o.a. aankomen op het onder de voet gelopen eiland Lampeduso. De berichtgeving over het lot van deze mensen stemt niet bepaald tot optimisme. Vaak belanden ze werkloos in naargeestige opvangcentra zonder enig toekomstperspectief. En de gelukzoekersstroom blijft maar doorgaan.
Het zal niet overal mogelijk zijn, maar Domenico Lucano transformeerde twee problemen tot winst voor velen en schonk zijn stad een tweede leven. Zonder zijn initiatief prijkte de naam Riace nu op de verbluffend lange lijst van verlaten Italiaanse woonoorden. Mochten in de toekomst meer ten dode opgeschreven dorpjes het voorbeeld van Riace volgen, dan krijgt het platteland van Italië langzaamaan een ander gezicht. De evolutie is niet te stoppen. Migratiestromen maken al 100.000 jaar deel uit van ons bestaan. Die laten zich niet afschrikken door een groepje betogers met spandoeken. Domenico Lucano is een wijze man.
