DE NALATENSCHAP VAN DE TITANIC
Ferryland is een stadje met slechts 400 inwoners aan de oostkust van Newfoundland. Er is een archeologische opgraving, meer niet. Maar onlangs trok het gehuchtje veel bekijks toen er voor de kust een gigantische ijsberg lag. Het is niet vaak in het nieuws, maar schippers op de scheepsroutes ten oosten van Canada worden in toenemende mate geplaagd door ijsbergen.
Sinds het zinken van de Titanic op 15 april 1912 is er geen soortgelijke ramp geweest. Dit is te danken aan de organisatie Ice Patrol, die de wereld van de scheepvaart van berichten voorziet over locaties van ijsbergen. Het voorjaar is het seizoen voor ijsbergen. Ice Patrol, dat onderdeel uitmaakt van de U.S Coast Guard, werkt samen met een tiental landen die belang hebben bij ijsbergvrije vaarroutes. Ice Patrol is opgericht in 1913, een jaar na de beroemdste ramp ooit. De plek waar de Titanic ten onder ging, is de enige locatie in de wereld waar ijsbergen gevaarlijk dicht bij schepen drijven. Vanuit de lucht en met de satelliet worden de blokken ijs gespot in Iceberg Alley, de waterroute die langs Newfoundland en Labrador loopt. Labrador is een regio ten noorden van de staat Quebec.
Het aantal ijsbergen dat langs de Canadese kust zuidwaarts drijft, neemt schrikbarend toe. Zijn het er anders gemiddeld 212 per seizoen, nu is het aantal opgelopen tot meer dan 600. De opwarming van de aarde is hier medeverantwoordelijk voor. Wetenschappers hebben in 2017 ontdekt dat ijsmassa’s aan de kust van Groenland dermate snel smelten dat ze geen stand kunnen houden tegen de klimatologische omslag. Wat is er aan de hand? Voorheen kwam in het voorjaar het smeltwater van de gletsjers terecht in een intern bassin om in de winter weer aan te vriezen. Sinds 1997 ontsnapt veel smeltwater in de oceaan, hetgeen de ijsmassa doet slinken. Nu betreft het gelukkig niet de Western Greenland Icesheet, de op een na grootste ijsmassa ter wereld. Deze Groenlandse IJskap bedekt ongeveer 80% van Groenland. Ook de ijskap bij Antarctica staat onder zware druk. Praktisch al het landijs bevindt zich op deze twee locaties.
De opdringende ijsbergen dwingen trans-Atlantische schepen om wel tot 650 kilometer om te varen of om tergend langzaam hun koers te vervolgen. Sterke, onvoorspelbare windstromen zijn hier ook debet aan. Gabrielle McGrath, die leiding geeft aan Ice Patrol, zegt dat ze zo vroeg in het seizoen nog nooit een dergelijk verontrustend aantal ijsbergen heeft gesignaleerd. Er bevonden zich zelfs ijsmassa’s buiten de gevarenzone die al decennia als betrouwbaar wordt geacht. ‘Soms is het lastig voor de radar om onderscheid te maken tussen een ijsberg en zeeijs,’ vertelt McGrath. ‘Een ijsberg komt van een gletsjer en zeeijs is gewoon bevroren oppervlaktewater. Daarom moeten we vaak de verrekijker ter hand nemen. Daar komt nog bij dat kleine ijsblokken, die moeilijk waar te nemen zijn, vaak het gevaarlijkst zijn voor de scheepvaart.’
Ice Patrol is opgericht om een ramp als die met de Titanic te voorkomen en dat is in de afgelopen eeuw goed gelukt. Wel ziet het team van Gabrielle McGrath met lede ogen toe hoe het gevaar van de ijsbergen toeneemt. Machteloos kunnen ze alleen maar melding maken van de voortschrijdende verandering op aarde. In dat opzicht verschillen ze maar weinig van ons allen.
