DE WOLF IS TERUG
De wolf heeft weer een stevige voet aan de grond in Polen. Het aantal verdubbelde tot 1200, nadat de autoriteiten de jacht rond de laatste eeuwwisseling verboden. De wolf is samen met de bruine beer en de lynx de laatste vleeseter die door de Europese bossen dwaalt. Met een overschot aan herten en wilde varkens is hij zelfs graag gezien in Polen. De varkens vernielen de oogst van de boeren. Er is nog een reden om de wolf als een bondgenoot te zien. Hij houdt het ecosysteem in balans. Door planteneters te verorberen groeien er hogere bomen waardoor vogels weer meer kans zien om te nestelen. De natuur bestaat bij de gratie van ‘live and let live’. De term ‘angstlandschap’ verwijst niet voor niets naar een strook natuurgebied waar beesten wegblijven uit angst voor een confrontatie met een natuurlijke vijand. Hier kan de vegetatie in alle rust gedijen. Wolven dragen dus bij aan een natuurlijk evenwicht.
De wolf heef ruimte nodig. Een roedel kan zo een territorium hebben van 250 vierkante kilometer. In Nederland werd een wolf aangereden die afkomstig was uit Polen, zo heeft DNA-onderzoek aangetoond. Sommige, zoals deze, zijn zwervers. Die kunnen zomaar duizenden kilometers afleggen en vervolgens problemen ondervinden bij het zoeken naar een partner. De meeste jonge wolven blijven echter dicht bij huis en haard. Bosgebied voor beschutting, hoefdieren als prooi en een bijkomende meevaller: het klimaat wordt milder. De helse kou die slachtoffers maakt onder de roedel, is minder hevig.
De enige bedreiging voor de wolf is de mens. Tijdens een observatieperiode van een jaar werden er in Polen 28 dode wolven gevonden, waarvan er achttien op de weg waren doodgereden, zeven ten prooi vielen aan stropers en er drie een natuurlijke dood gestorven waren. Toch is de Pool de wolf goedgezind. Het wegennet is sinds de toetreding tot de EU in 2004 verbeterd en uitgebreid en daarbij is de positie van dieren die in het wild leven niet vergeten. Polen kent de hoogste dichtheid aan wildviaducten en onderdoorgangen voor dieren in Europa.
Wolven en mensen kunnen prima als buren samenleven, vinden natuurdeskundigen. Boswachters moeten in de wolf meer een bondgenoot gaan zien tegen de planten verslindende herten. Stroperspraktijken dienen uitgebannen te worden. En boeren geadviseerd rode doeken op te hangen rondom hun schaapskooien en schrikdraad aan te leggen bij hun weilanden. Ook krijgen zij voortaan een vergoeding voor het vee dat door wolven wordt gedood.
Maar ondanks deze positieve geluiden blijven zich donkere wolken samentrekken boven het wolvenbestaan. In de buurlanden is het afschieten van wolven nog steeds legaal en het migrerende karakter van de dieren zorgt dan ook voor veel slachtoffers. In Polen lopen 120.000 jagers met een vergunning rond en een wolf afschieten wordt in die kringen als statusverhogend gezien, of dat nu legaal is of niet.
Uitgerekend in de week dat ik deze tekst schrijf worden op een Nederlandse kinderboerderij twee schapen doodgebeten. De verdachte: een wolf. Even zoeken op Google en de artikelen vliegen je om de oren. Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, praktisch heel Europa heeft last van de wolf. In Frankrijk zijn in één jaar meer dan 9.000 schapen en koeien door wolven gedood. Oei, dat gaat hij niet redden, de wolf. In een Engelse tekst over het onderwerp spreken ze al van ‘to cull the wolf’. ‘Cull’ is een verzachtend woord voor opruimen, klinkt minder pijnlijk dan ’to kill’. ‘To cull the elephant’, kun je je dat nog herinneren? De wolf heeft het moeilijk en gaat het nog moeilijker krijgen, zeker als hij menselijke slachtoffers maakt.
En het grote publiek? Wij zien roofdieren eigenlijk het liefst in de natuurfilms van David Attenborough. Misschien zijn we te ver afgedreven van onze herkomst om ons nog te bekommeren om een dier als de wolf.
