DE STILLE GETUIGEN VAN DE GESCHIEDENIS

Het startpunt is een hotel in Porte de Clignancourt. Een bruisende wijk in Parijs die net voldoende metrohaltes verwijderd ligt van het centrum, om er niet onder de voet te worden gelopen door toeristen. Je checkt in en brengt je bagage naar je kamer, als daar nog tijd voor is. Je schudt de ferme hand van initiatiefnemer Ralf Bodelier en zijn metgezel Elleke Schoenmakers. Vervolgens maak je kennis met de overige deelnemers aan het inspiratieweekend, dat je mee gaat voeren langs de beroemde Parijse begraafplaatsen, waar geschiedenis en cultuur tot leven komen.

Een korte wandeling brengt de groep bij het Plein Roland Dorgeles, een centraal punt in de historie van de aangrenzende wijk Monmartre, de schildersbuurt die iedere bezoeker aan de stad kent. Bodelier, die geschiedenis en theologie studeerde, neemt het woord en houdt je aandacht twee volle dagen vast met een verhaal dat je door enkele honderden jaren Franse en Europese geschiedenis leidt. Vanaf het eerste moment is het duidelijk dat de deelnemers geen spraakwater nodig hebben om met elkaar te communiceren, eensgezind als ze zijn in hun interesses. Het diner staat geserveerd in een onopvallend Libanees restaurant. De flessen wijn komen op tafel en de gesprekken barsten los. Fascinerend om enkele dagen door te brengen met een groep mensen die anderszins nooit bij elkaar waren gekomen.

Met uitgeruste benen ga je op zaterdag met de metro naar Père-Lachaise, de meest bezochte begraafplaats ter wereld. Een stad van de doden, zou men haast kunnen zeggen. Op een terrein van 44 hectare staan 69.000 grafzerken en er liggen ongeveer een miljoen mensen begraven. Families hebben grafkapellen waarin dierbaren bijgezet worden. De begraafplaats biedt geen ruimte meer voor nieuwe graven. Er moet eerst een grafconcessie vervallen. Alleen inwoners van de stad komen in aanmerking om er te ruste worden gelegd. Een wirwar aan lieflijke laantjes met fraaie namen als Avenue Eugene Delacroix leiden je langs graven van onsterfelijke grootheden als Frédéric Chopin en Oscar Wilde. Het graf van Wilde is een van de graven die beschermd staat achter glas. De man heeft meer dan honderd jaar na zijn dood nog steeds bewonderaars. Wekelijks moet de glaswand van lippenstift worden ontdaan.

Bodelier, die twee keer per jaar een rondleiding geeft op de begraafplaatsen van de Lichtstad, is een begenadigd verteller. Hij legt moeiteloos verbindingen met eerder aangeboden informatie, waardoor het verhaal goed beklijft. Terwijl de stad aan je voeten ligt, krijgt de geschiedenis gestalte en je hebt het gevoel dat je door een driedimensionale documentaire wandelt. De samenhorigheid onder de deelnemers is groot. Samen eten, samen toosten op een verrassende kennismaking en van gedachten wisselen over allerlei levenszaken, groot en klein.

De opzet van Cimetière du Manparnasse is wat rechtlijniger. Kleiner in om-vang, maar zeker niet minder belangrijk. Hier rusten meer mensen uit onze tijd. Grote literaire namen als Guy de Maupassant, Jean-Paul Sartre en Susan Sontag. Ook deze begraafplaats verbindt historische gebeurtenissen. Van de beeldhouwer Ossip Zadkine (bekend van De Verwoest Stad in Rotterdam) tot een slachtoffer van de aanslag op Charlie Hebdo.

Wie denkt dat de sfeer – wandelend langs grafmonumenten – droefgeestig is, heeft het mis. Bij de graven van bekende musici neemt Elleke Schoenmakers het roer over. Ze vertelt over hun leven en werk en speelt op haar dwarsfluit fragmenten uit composities van mensen als Chopin, Edith Piaf en Michel Delpech. Andere bezoekers blijven staan luisteren en laven zich een moment aan de vrolijke klanken.

Het inspiratieweekend wordt afgesloten met een gezamenlijke lunch. Je keert huiswaarts met een schat aan informatie, die geheel of gedeeltelijk nieuw voor je is of die weer eens op kundige wijze is opgefrist. De groepsapp klinkt nog enige tijd na, met lovende woorden aan het adres van de organisatoren.

Au revoir, Paris!

Voor informatie over de inspiratieweekenden in Parijs, ga naar de website van Ralf Bodelier of Google: inspiratieweekend Pere Lachaise Parijs.